Voordat we ingaan op hoe dopamine gerelateerd is aan ADHD, laten we eerst even kijken wat deze termen betekenen. ADHD staat voor ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’, een neurologische ontwikkelingsstoornis die ervoor zorgt dat kinderen moeite hebben met langdurige concentratie en stilzitten. Ze kunnen snel afgeleid zijn en gedragen zich vaak impulsief en overactief.
Dopamine is een stofje in de hersenen dat helpt bij het regelen van bewegingen, het gevoel van beloning en plezier, en het vasthouden van onze aandacht, naast andere dingen.
Er is inderdaad een verband tussen dopamine en ADHD. Mensen met ADHD hebben vaak lagere niveaus van dopamine, wat een rol speelt bij de symptomen die ze ervaren. In het artikel hieronder wordt uitgelegd hoe dopamine en ADHD met elkaar samenhangen.
Relatie tussen dopamine en adhd
Kinderen met ADHD hebben meestal een lagere hoeveelheid dopamine, een stofje dat van nature in ons lichaam wordt aangemaakt om ons te helpen met concentratie en activiteit. Een verkeerde hoeveelheid dopamine kan leiden tot ADHD-symptomen.
Het defecte gen
ADHD is een aandoening die te maken heeft met onze hersenen en hoe ze zich ontwikkelen. Bij mensen met ADHD werkt een specifiek gen niet goed, en dit gen is belangrijk voor het regelen van dopamine. Dit probleem kan blijven bestaan als iemand ouder wordt. Mensen met ADHD hebben niet alleen een tekort aan dopamine, maar ook een teveel aan dopamine transporters, waardoor de dopamine niet effectief is.
Dopamine tot dopamine zenderverhouding
De hersenen functioneren op een manier dat de hormonen en chemicaliën in de membranen worden uitgezonden en naar specifieke locaties in het lichaam worden gebracht om effectief te werken. Hetzelfde is het geval met dopamine; de neurotransmitters brengen dopamine naar de gewenste gebieden in ons lichaam en laten ze goed functioneren. Zodra de functie is voltooid, wordt de chemische stof of het hormoon uit het membraan vrijgegeven.
Maar bij personen met ADHD is er een fout in de dopamine-neurotransmitter die ervoor zorgt dat dopamine zijn taak niet afmaakt en wordt weggespoeld, waardoor de hoeveelheid dopamine in het synaptische membraan toeneemt. Zo ontstaat er een onbalans, met hogere dopamine neurotransmitters en lagere dopamine niveaus. Deze onbalans wordt dopamine transmitter density (DTD) genoemd.
Een dopamine tekort kan verschillende effecten hebben op mensen, waar ik op onze pagina hierover meer heb geschreven.
Onderzoek naar de relatie van dopamine en adhd
Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de oorzaken van ADHD. Wetenschappers zijn het niet helemaal eens: sommigen denken dat een fout in een specifiek gen ADHD kan veroorzaken, terwijl anderen geloven dat het om een combinatie van genetische verstoringen gaat.
Ook is er een patroon gevonden bij mensen met ADHD: ze hebben vaak lagere niveaus van dopamine en een overschot aan bepaalde chemische boodschappers in hun hersenen, bekend als neurotransmitters. Sommige onderzoekers denken dat de manier waarop deze chemische stoffen worden vrijgegeven en weer opgenomen in de hersenen niet goed werkt bij mensen met ADHD.
Naast dopamine worden ook andere factoren genoemd die bijdragen aan het ontstaan van ADHD, zoals hersenletsel, te vroeg geboren worden, blootstelling aan schadelijke stoffen tijdens de zwangerschap, een laag geboortegewicht, erfelijke aanleg en familiegeschiedenis van ADHD.
Er zijn onderzoekers die aangeven dat een hoog aantal dopamine transporters, ook wel Dopamine Transmitter Density (DTD) genoemd, ervoor zorgt dat dopamine niet effectief werkt en te snel wordt afgebroken in de hersenen. Er wordt ook gedacht dat niet alleen dopamine, maar ook andere neurotransmitters zoals serotonine en noradrenaline in lagere niveaus aanwezig zijn bij mensen met ADHD, wat bijdraagt aan de aandoening.
Tenslotte stellen sommige wetenschappers dat niet alleen de dopamine en DTD de hoofdoorzaak zijn van ADHD. Ze wijzen ook op genetische factoren, een dunnere hersenschors en minder grijze stof in de hersenen als mogelijke bijdragende oorzaken.
Effect van dopamine bevattend voedsel op ADHD
ADHD-symptomen kunnen worden beheerd en verbeterd door de juiste hoeveelheid voedsel te eten en bepaalde voedselgroepen te vermijden die betrokken zijn bij de productie van dopamine. Voedsel heeft geen direct effect op de relatie tussen dopamine en ADHD, maar er wordt gezegd dat het beheersen en consumeren van bepaalde voedselgroepen de symptomen van ADHD kan helpen verbeteren.
Voedselgroepen die moeten worden vermeden bij adhd
Hieronder volgen bepaalde voedselgroepen die moeten worden vermeden om de symptomen van ADHD te verbeteren.
- Gelei – omdat suiker en kunstmatige kleurstoffen in gelei de hyperactieve symptomen zouden verergeren.
- Frisdrank, cafeïne, cakes, cakeglazuur en een eiwitrijk dieet.
- Diepvriesproducten en groenten die kunstmatige kleurstoffen bevatten.
- Energiedranken moeten uit het dieet worden geschrapt.
- Zeevruchten moeten worden vermeden omdat de sporen van kwik die erin aanwezig zijn verantwoordelijk zijn voor het verergeren van ADHD-symptomen.
Enkele andere typische voedingsmiddelen voor dagelijks gebruik die lastig kunnen zijn voor personen met ADHD zijn; tarwe, melk, soja, maïs, eieren, tomaten, chocolaatjes, druiven en sinaasappels.
Hoe ga je verder om met ADHD?
ADHD wordt beheerd door zowel psychologische als medische interventies, omdat geen van beide alleen effectief kan zijn. Medicijnen zouden het individu helpen zijn dopaminegehalte in evenwicht te brengen, terwijl psychologische hulp de gedragsproblemen zouden verbeteren.
Het beheer van ADHD is het gezamenlijke werk van een klinisch psycholoog en een psychiater.
Psychiaters schrijven medicijnen voor die als stimulerende middelen werken en werken op de dopaminerge routes, en het dopaminegehalte verhogen, waardoor de symptomen van ADHD worden verminderd.
Medicatie voor ADHD omvat amfetaminen, methylfenidaat, dextroamfetamine, dexmethylfenidaat en lisdexamfetamine. Deze medicijnen zijn dopamine-agonisten en werken om het dopaminegehalte te verhogen.
Aan de andere kant begint de klinisch psycholoog met de psycho-educatie van het individu (als hij het kan bevatten) en het gezin. Psycho-educatie omvat het voorlichten van het gezin over therapietrouw, effecten en bijwerkingen van verschillende medicijnen, kuren, duur van medicijnen en psychologische sessies, en het beantwoorden van hun vragen over de toestand van hun kind.
Natuurlijke manieren om dopamine te verhogen
Er zijn ook natuurlijke manieren om dopamine te verhogen, welke ik heb samengevat in een artikel. Of deze voor jou persoonlijk effectief kunnen zijn, kun je het beste met een arts bespreken.
Persoonlijk ben ik geen groot fan van medicijnen als ze niet nodig zijn en daarom heb ik ook onderzoek gedaan naar dopamine supplementen, die ingezet kunnen worden om de dopamine levels in het lichaam te verhogen.
Hey daar! Ik ben Asadullah, en mijn hart klopt voor de gezondheid van de mens. Deze passie bracht me ertoe om de studie Geneeskunde te volgen aan een vooraanstaande universiteit. Wanneer ik niet studeer, schrijf ik met veel plezier artikelen over gezondheidsthema's om iets bij te verdienen. Ik ben blij om deel uit te maken van het Mindsetking team, want hier kan ik mijn liefde voor gezondheid en schrijven combineren, en het is geweldig om te weten dat mijn bijdragen anderen kunnen helpen en inspireren.