In deze blogpost gaan we het hebben over een tekort aan dopamine en hoe dit je gezondheid kan beïnvloeden. We behandelen verschillende situatie waarin een dopamine tekort vaak voorkomt en gaan ook dieper in op de symptomen en tekenen van een tekort. Daarnaast geven we ook enkele tips over hoe je jouw dopaminegehalte kunt verhogen en jouw algehele gezondheid kunt verbeteren.
Korte inleiding: wat is dopamine en waar leid een tekort toe?
Dopamine is een chemische stof in de hersenen die gevoelens van plezier en beloning met zich meebrengt. Het kan beweging, motivatie en cognitie beheersen. [1]
Het is belangrijk om de rol van dopamine te begrijpen voordat we de oorzaken van een tekort aan dopamine in ons lichaam identificeren. Dopamine is verantwoordelijk voor stemmingsregulatie, plezier voelen en beweging beheersen. Hierdoor is dopamine ook onderdeel van de in de volksmond genoemde gelukshormonen.
Uit recent onderzoek is gebleken dat dopamine niet alleen belangrijk is voor de hersenfuncties, maar ook voor de darmen en het immuunsysteem. [2]
Het lichaam maakt het van nature aan, maar verschillende dingen kunnen dat proces verstoren en een verstoring veroorzaken.
Lage dopamine gehalte kunnen vervelende gevolgen hebben
Lage dopaminegehalten kunnen leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, waaronder vermoeidheid, depressie en de ziekte van Parkinson.
Er zijn dingen die je kunt doen om jouw dopaminegehalte te verhogen, wat kan helpen jouw algehele gezondheid te verbeteren.
Maar wat als je om te beginnen een tekort aan dopamine hebt? Het is verrassend om te leren hoe een tekort aan dopamine jouw gezondheid beïnvloedt en wat hier de oorzaak van is.
Wat veroorzaakt dopamine-deficiëntie of een dopamine tekort?
Enkele van de belangrijkste oorzaken van een tekort aan dopamine zijn een slecht dieet, een gebrek aan lichaamsbeweging, chronische stress, genetische factoren en bepaalde medicijnen. De meest voorkomende oorzaken van een tekort aan dopamine zijn medicijnen, toxines en voedingstekorten.
Hieronder gaan we dieper in op deze factoren die een dopamine tekort kunnen veroorzaken:
Geneesmiddelen en gifstoffen
Het begrijpen van de meerdere oorzaken van dopaminetekort is belangrijk om mogelijke behandelingen te identificeren die kunnen helpen het evenwicht te herstellen. Drugs en gifstoffen kunnen een significant effect hebben op de dopaminegehalten in ons lichaam.
Drugs zoals marihuana, morfine en cocaïne zullen ons dopaminegehalte verlagen. Recente studies hebben ontdekt dat, hoewel cocaïne een stimulerend effect heeft op de dopaminesecretie, er een significante vermindering van dopaminereceptoren in de hersenen is bij verslaving of overmatig gebruik. [3]
Evenzo kan blootstelling aan gifstoffen zoals kwik, lood en arseen de productie van dopamine in de hersenen verstoren. In sommige gevallen kunnen de effecten van deze medicijnen en toxines onomkeerbaar zijn en leiden tot langdurige tekorten aan dopaminegehalten.
Samenvatting: Overmatige blootstelling aan medicijnen en toxische stoffen kan leiden tot langdurige tekorten in dopaminegehalten.
Ziekte van Parkinson (PD)
Het verlies van dopamine-producerende hersencellen is de hoofdoorzaak van PD. Tremoren, stijve spieren, langzame bewegingen en een schuifelende manier van lopen zijn allemaal symptomen van de ziekte van Parkinson.
Patiënten met de ziekte van Parkinson kunnen ook cognitieve problemen ervaren, zoals moeite met spreken, geheugenverlies en verwarring.
Naarmate de ziekte voortschrijdt, worden meer cellen die dopamine tot expressie brengen vernietigd [4], wat resulteert in een verdere daling van het dopaminegehalte en de ontwikkeling van niet-motorische symptomen bij Parkinsonpatiënten, zoals depressie, angst en slaapstoornissen.
Samenvatting: De ziekte van Parkinson is misschien wel de meest bekende oorzaak van dopaminetekort.
Voeding en een dopamine tekort
Naast medicijnen en gifstoffen kan voeding ook het dopaminegehalte beïnvloeden. Voedingsmiddelen met veel tyrosine, een essentieel aminozuur, kunnen de aanmaak van dopamine in de hersenen verhogen. Tyrosine is de basisbouwsteen van dopamine.
De onderzoeken die zijn uitgevoerd met tyrosine supplementen bij patiënten met psychische stoornissen hebben geconcludeerd dat tyrosine het werkgeheugen en de concentratie kan verbeteren. [5] Voeding speelt dus een hoofdrol bij een tekort aan dopamine.
Samenvatting: Voedingsmiddelen met veel tyrosine kunnen de dopamineproductie in de hersenen stimuleren.
Obesitas
Obesitas kan ook een aanzienlijke invloed hebben op de productie van dopamine, omdat uit onderzoek blijkt dat dit kan leiden tot lagere niveaus van dopamine in de hersenen. Dit kan te wijten zijn aan de vettige ontsteking die wordt veroorzaakt door obesitas, wat kan leiden tot een tekort aan dopamine. [6]
Bovendien hebben personen met obesitas een verhoogde expressie van het FTO-gen, wat op zijn beurt de activiteit van de dopaminereceptor kan verstoren.
Daarom is het handhaven van een gezonde levensstijl belangrijk voor een adequate productie van dopamine in het lichaam.
Samenvatting: Obesitas kan het dopaminegehalte in de hersenen verlagen.
ADHD (aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit)
ADHD is een andere aandoening die verband houdt met een tekort aan dopamine. Mensen met ADHD hebben vaak moeite met concentreren en zijn snel afgeleid. Ze kunnen ook hyperactief en impulsief gedrag vertonen.
Dopaminetekorten kunnen inderdaad meerdere gebieden van mentale en fysieke gezondheid beïnvloeden. Studies suggereren dat personen met ADHD mogelijk lagere dopaminegehalten hebben in sommige delen van de hersenen, die gedrag en aandacht reguleren.
Ze merkten op dat de medicijnen die het transport van dopamine blokkeren, de concentratie van dopamine in de hersenen zouden verhogen en de aandachtsspanne zouden verbeteren.
Indien je meer wil lezen over symptomen van ADHD of over de relatie tussen ADHD en dopamine, heeft Mindsetking die informatie ook.
Samenvatting: Mensen met Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) hebben lagere dopaminegehalten in hersengebieden die gedrag en aandacht reguleren.
Verslavingen
Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat verslaving kan leiden tot een tekort aan dopamine. Een verslaving kan de dopamine voorraad dermate uitputten dat er na het gebruik van het middel geen dopamine meer over is, waardoor het moeilijker wordt om plezier te beleven aan alledaagse activiteiten.
Een opkomende verslaving die bijzonder rampzalig is voor het dopaminegehalte, is pornoverslaving. Studies hebben aangetoond dat overmatig pornogebruik kan leiden tot een afname van dopamine-receptoren in de hersenen, waardoor het voor individuen moeilijker wordt om plezier te beleven aan andere activiteiten. Dit kan leiden tot gevoelens van depressie en angst, evenals een verhoogd risico op het ontwikkelen van andere verslavingen.
Samenvatting: Een verslaving kan leiden tot dopamine tekorten doordat het deze tijdens het gebruik van de verslaving erg uitput en hierdoor niet mogelijk is om daarna nog in dezelfde mate plezier te ervaren.
Tekenen en symptomen van een dopamine tekort
Patiënten die lijden aan dopamine-deficiëntie kunnen een reeks symptomen ervaren, waaronder:
- Depressie (artikel: dopamine & depressie)
- Weinig energie
- Spanning
- verminderde motorische vaardigheden (stijfheid, tremoren)
- Moeite met slapen
- Slechte concentratie
- Moeite met het nemen van beslissingen
- Gebrek aan zelfvertrouwen
- Verminderd kritisch denken
- Restless Leg Syndrome (een griezelig, onaangenaam gevoel op de benen, vooral ’s avonds)
-Bovendien kan een tekort aan dopamine leiden tot een afname van het plezier dat gepaard gaat met activiteiten die ooit leuk waren en tot een algeheel verlies van motivatie.
-Met een afname van dopamine kan het lichaam de normale niveaus van alertheid en waakzaamheid niet behouden, wat resulteert in vermoeidheid en slaperigheid. Het effect van dopamine op onze mentale toestand is groter dan je denkt.
Samenvatting: Een tekort aan dopamine kan leiden tot verlies van zelfrespect, zelfvertrouwen en verminderde motorische vaardigheden (stijfheid en tremoren).
Kan een dopaminetekort leiden tot psychische problemen?
In extreme gevallen kan een tekort aan dopamine leiden tot de ziekte van Parkinson, die symptomen veroorzaakt zoals tremoren en spierspasmen. Andere ernstige symptomen zijn hallucinaties, wanen en paranoia.
Dopamine-tekort kan ook leiden tot een afname van het libido, slaapproblemen en boulimia.
Wanneer het dopaminegehalte te laag is, kan dit een diepgaand effect hebben op de geestelijke gezondheid. Het kan leiden tot depressie [7] en angst, evenals moeite met focussen en het beheersen van impulsief gedrag.
In sommige gevallen kan een tekort aan dopamine zelfs bijdragen aan psychotische episodes en de manifestatie van schizofrenie. [8]
Deze symptomen zijn moeilijk te onderscheiden van die van andere psychische aandoeningen. Daarom moeten deze patiënten worden beoordeeld door een medische professional om tot een juiste diagnose te komen.
Samenvatting: Dopaminedeficiëntie kan in sommige gevallen bijdragen aan psychotische episodes en de manifestatie van schizofrenie.
Hoe diagnosticeer je een dopamine tekort?
Aangezien er geen enkele test is om de aandoening te bevestigen, is de diagnose van dopaminetekort moeilijk.
Een diagnose van dopaminedeficiëntie kan worden gesteld door een combinatie van beeldvormingstests, medische geschiedenis, lichamelijke onderzoeken en psychologische evaluaties.
De fysieke examens kunnen de reflexen en spierkrachten van de patiënten onderzoeken. Psychologische evaluaties kunnen cognitieve functies zoals geheugen en aandachtsspanne meten.
Bovendien helpen beeldvormingstests zoals MRI’s of CT-scans om dopamine-deficiëntie te diagnosticeren.
Sommige studies hebben PET-scans gebruikt om dopamine-deficiëntie te diagnosticeren door radioactief gelabelde dopamine in de hersenen te injecteren. Het is echter duur. [9]
In sommige gevallen kan een arts een proef met dopaminerge medicijnen aanbevelen om de werkzaamheid van dopamine-vervangingstherapie bij een patiënt te beoordelen.
Samenvatting: PET-scans zijn in sommige onderzoeken gebruikt om dopamine-deficiëntie te diagnosticeren na het injecteren van radioactief gelabeld dopamine in de hersenen.
Een dopamine tekort aanvullen
Behandeling voor dopamine-deficiëntie moet gericht zijn op het herstellen van de balans van dopamine in de hersenen. Het omvat veranderingen in levensstijl, psychotherapie en dopamine medicijnen.
Het doel van deze behandelingen is om de symptomen van een tekort aan dopamine te verminderen of te elimineren en het algehele welzijn te verbeteren.
Eén ander handig artikel is het artikel over een dopamine detox. Dit kan een remedie opzich zijn en is volgens een echte eye-opener, geschreven door psycholoog Eduard Sebastian Isai.
Lees in ons artikel over dopamine verhogen, hoe je een dopamine tekort kunt aanvullen>>>
Drs. Hiruni Tharuka heeft onder andere medicijnen gestudeerd en is afgestudeerd als medisch professional. Ze schrijft veel artikelen over fysieke en mentale gezondheid en hoe deze twee verband houden met elkaar. Daarnaast heeft Hiruni veel kennis over psychologie.