Wat is melatonine? Aanmaak, dosering, effecten & gebruik

melatonine betekenis
Jasper Voorn
30 december 2023

Melatonine is ook bekend als pijnappelklierhormoon omdat het wordt afgescheiden door de pijnappelklier van de hersenen. Wetenschappelijk is het ook bekend als 5-Methoxy-N-Acetyltryptamine. Melatonine wordt in ons lichaam geproduceerd als reactie op duisternis, wat het lichaam een signaal geeft om meer melatonine aan te maken dat het lichaam helpt te slapen. Licht daarentegen vermindert de aanmaak van melatonine en werkt om het lichaam wakker te maken.

Dit hormoon regelt daarnaast niet alleen ons slaappatroon, maar het helpt ook om onze lichamen gezond te houden door andere belangrijke functies te ondersteunen. Melatonine is dus essentieel voor zowel een goede nachtrust en voor jouw algehele gezondheid. Het onderhouden van een evenwichtige melatonineproductie kan daarom een groot verschil maken in hoe jij je voelt, zowel tijdens de dag als tijdens de nacht.

De aanmaak van melatonine begrijpen

Melatonine is een belangrijk hormoon dat ons lichaam zelf aanmaakt, maar het kan daarnaast ook op synthetische wijze in een laboratorium worden gemaakt. Dit hormoon, dat in onze hersenen wordt geproduceerd, helpt ons te slapen zodra het donker wordt. Aan de andere kant zorgt licht ervoor dat jouw lichaam minder melatonine aanmaakt, waardoor je wakker en alert wordt en blijft. Een voorbeeld is dat blauw licht ons wakker houdt en dat houdt dus verband met de aanmaak van melatonine, die op dat moment niet plaatsvind.

Ons lichaam maakt normaal gesproken genoeg melatonine aan voor een gezonde slaap, vooral wanneer we geen kunstlicht gebruiken dat de slaap kan beïnvloeden. Melatonine kan ook als supplement worden ingenomen om de aanmaak te stimuleren, maar het gebruik en de effecten daarvan kunnen verschillen per persoon. Deze supplementen worden gemaakt in een laboratorium en zijn bedoeld om het natuurlijke slaapproces te ondersteunen, maar het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over hun werking en mogelijke bijwerkingen.

Gebruik en de mogelijke voordelen van melatonine

Melatonine kan, indien wijselijk gebruikt, vele voordelen voor ons bieden:

  • Bevordering van regelmatige slaappatronen: Melatonine helpt bij het in slaap vallen op de gebruikelijke bedtijd en doet dit uit zichzelf in ieder gezond lichaam.
  • Behandeling van slaapstoornissen: Mensen die problemen hebben tijdens het slapen kunnen baat hebben bij deze supplementen. Ze helpen bij het verbeteren van slapeloosheid en zorgen dat je sneller slaapt, zoals ook blijkt uit de ervaring van Elizabeth.
  • Hulp bij jetlag: Melatonine is effectief in het verminderen van jetlag, vooral bij reizen over verschillende tijdzones, door het lichaam te helpen zich aan te passen aan nieuwe slaapschema's. Dit is dus een ander goed moment om een melatonine supplement éénmalig te gebruiken.
  • Ondersteuning voor ploegenarbeiders: Het heeft invloed op de kwaliteit en timing van slaap bij ploegenarbeiders, indien het correct wordt ingezet.
  • Aanvullende gezondheidsvoordelen: Naast slaapgerelateerde voordelen, kan melatonine helpen bij het behandelen van bepaalde medische aandoeningen zoals migraine en bepaalde bloedaandoeningen. Het is verder ook bekend dat het melatonine immuunsysteem versterkt en de angst voor operaties kan verminderen.

Le op: Over het algemeen wordt melatonine beschouwd als veiliger in vergelijking met andere hormoontherapieën. Het is belangrijk om bewust te zijn van mogelijke bijwerkingen en het gebruik altijd te overleggen met een zorgverlener.

Dosering en timing van het hebben van melatonine

Een veilige dosisbereik van melatonine voor volwassenen ligt meestal tussen de 1 en 5 milligram. Melatoninetabletten zijn vaak verkrijgbaar in doseringen van 2 milligram. Artsen raden aan om met een lagere dosis te beginnen en deze indien nodig geleidelijk te verhogen. Voor een optimale werking wordt aangeraden melatonine 1 tot 2 uur voor het slapengaan in te nemen.

Voor kinderen wordt een lagere dosis aanbevolen, vaak 3 milligram voor een periode van maximaal 3 maanden. Volwassenen kunnen veilig tot 8 milligram innemen gedurende een periode van 6 maanden. Melatonine is daarnaast niet alleen beschikbaar in tabletvorm, maar ook in crèmes, gels en zelfs gorgeldranken. Jouw arts kan je het beste adviseren over de juiste vorm en dosering die bij uw behoeften past.

Natuurlijke manieren om melatonine te verhogen

Sommige mensen hebben last van een tekort aan melatonine en dat kan erg vervelend zijn en een negatief effect hebben op de kwaliteit van je slaap en je gevoel van welzijn. Hieronder vind je manieren om melatonine te verhogen op natuurlijke wijze:

  • Slaap in een kamer met zo min mogelijk licht.
  • Verminder de schermtijd overdag en vermijd schermen 2 uur voor het slapen gaan.
  • Gebruik in de winter een daglichtlamp
  • Blijf bij een natuurlijke en gezonde slaapcyclus.
  • Koop een slaapmasker
  • Koop een verzwaringsdeken
  • Zet je apparaten op nachtmodus of koop een blauw licht bril, zodat je minder blauw licht in je ogen krijgt
  • Zorg voor minimaal 7 uur slaap per dag.

Mogelijke bijwerkingen en risico's van melatonine gebruik

  • Melatonine is meestal veilig bij gebruik gedurende een aanbevolen periode, niet langer dan twee jaar. Het kan bijwerkingen veroorzaken die 'melatonine-kater' worden genoemd, zoals hoofdpijn, slaperigheid, duizeligheid en misselijkheid. Het wordt aangeraden om na inname van melatonine ongeveer 4 uur niet te autorijden.
  • Vrouwen die zwanger zijn of proberen zwanger te worden, mogen geen melatonine gebruiken. Er is niet veel informatie over het gebruik van melatonine voor moeders die borstvoeding geven. Om veilig te zijn, wordt geadviseerd om het gebruik van melatonine te vermijden.
  • Melatonine kan verslavend zijn, wanneer je het te vaak gebruikt. Houdt dit dus in gedachten en gebruik het slechts sporadisch.

Lees voor een volledig overzicht over de bijwerkingen van melatonine, onze bijbehorende pagina hierover.

Over de auteur
Jasper Voorn
Hoi, ik ben Jasper Voorn. Mindset heeft mij altijd gefascineerd; persoonlijke ontwikkeling en werken aan mezelf hebben mij namelijk ver gebracht in zowel een persoonlijke als professionele context. Naast dat ik ondernemer en eigenaar van Web Wings BV ben, ben ik ook voortdurend bezig om te groeien op persoonlijk vlak. Ik maak ruimte voor nieuwe ideeën en werk graag aan een mindset die uitstraalt dat alles mogelijk is als je er maar hard voor werkt. Mijn doel is dan ook om persoonlijke ontwikkeling toegankelijk te maken, zodat iedereen de beste versie van zichzelf kan worden. Om dat te doen schrijf ik artikelen voor Mindsetking, met name over persoonlijke ontwikkeling en mindset. Ook deel ik af en toe inspirerende gedichten en andere interessante literatuur. Ik ben ervan overtuigd dat we samen flinke stappen kunnen zetten!
Alle artikelen van Jasper Voorn