Hoge cortisol waarden: oorzaken, symptomen & behandeling

hoge cortisol waarden|
Jasper Voorn
23 december 2023

Hoge niveaus van cortisol zijn de onbalans van hormonen veroorzaakt door overmatige cortisolproductie door de bijnieren. Deze overproductie veroorzaakt veel gezondheidsproblemen die langdurige gevolgen hebben voor lichaam en geest.

In dit artikel ga ik er dieper op in wat hoge cortisol waarden zijn, de diverse oorzaken en symptomen ervan, en zullen de verschillende behandelingsmethoden onder de loep nemen. Daarnaast bieden we inzicht in patiëntervaringen met verhoogde cortisolniveaus, wat een waardevolle dimensie toevoegt aan ons begrip van deze aandoening.

Wat is cortisol?

Cortisol wordt in de volksmond ook wel 'stresshormoon' genoemd, omdat het het primaire hormoon is dat tijdens stress wordt aangemaakt. Wanneer de bijnieren een disbalans van het hormoon cortisol vertonen, veroorzaakt dit de ziekte van Addison of Cushing (1). Er is daarnaast een natuurlijke variatie in de aanmaak en afgifte van het hormoon cortisol gedurende de dag, dit wordt het dagritme genoemd.

Belangrijkste functies van cortisol

Cortisol speelt veel vitale rollen in het lichaam. Enkele belangrijke worden hieronder gegeven:

  • Reguleert de bloedsuikerspiegel
  • Vermindert ontstekingen
  • Reguleert de slaapcyclus
  • Bereidt het lichaam voor op stress
  • Handhaaf de normale bloeddruk
  • Draag bij aan het verbeteren van het immuunsysteem

Oorzaken van hoge cortisol spiegels

Verschillende factoren veroorzaken hoge cortisolspiegels:

  1. Bijnier tumor
  2. Hypofysetumor
  3. Dysfunctie van de hypothalamus-hypofyse-as
  4. Buitenbaarmoederlijke tumor
  5. Exogene steroïde medicijnen hebben
  6. Spanning

Symptomen van hoge cortisol waarden

Algemene symptomen van hoge cortisolspiegels zijn volgens de wetenschap als volgt:

  • Gewichtstoename
  • Gemakkelijk blauwe plekken
  • Acne
  • Dunner worden van de huid
  • Blozend gezicht
  • Onregelmatige menstruatie
  • Stemmingsstoornissen
  • Spier zwakte
  • Hoge bloeddruk
  • Vetafzetting in het gezicht
  • Vetafzetting achter in de nek
  • Diabetes (hoge bloedsuikerspiegel)
  • Osteoporose (zwakke botten)
hoog cortisol klachten en medicatie

Diagnose van een hoog niveau van cortisol

Als u symptomen van hoge cortisolspiegels ervaart, kan een arts enkele tests aanbevelen om de definitieve diagnose te stellen. De cortisol test detecteert cortisolspiegels in bloed, urine en speeksel. Verder wordt beeldvorming gedaan voor een gedetailleerd beeld, zoals CT-scan, echografie en MRI.

Behandeling van teveel cortisol in het lichaam

Er zijn veel manieren om hoge cortisolspiegels in het lichaam te verlagen ennkele meest bekende vormen van behandelingen voor hoge cortisol spiegels zijn als volgt:

  • Personen met een hoog cortisol wordt geadviseerd om weg te blijven van stress.
  • Oefen meditatie, yoga of ontspannende massages.
  • Regelmatige lichaamsbeweging
  • Slaap reguleren
  • Eet een gezond suikerarm dieet
  • Cortisolverlagende supplementen, d.w.z. omega 3, citroenmelisse, ashwagandha

Als hoge cortisolspiegels niet adequaat worden behandeld, kan dit leiden tot cardiovasculaire problemen, botzwakte, diabetes en psychische aandoeningen. Follow-up van deze patiënten gebeurt door regelmatig de cortisolspiegels in het bloed te controleren en eventuele stressfactoren te vermijden.

Ervaringen met te hoge cortisol

Patiënten met te hoge cortisolniveaus ervaren vaak symptomen gerelateerd aan het syndroom van Cushing, zoals onverklaarbare gewichtstoename, vooral rond de buik, paarsachtige striemen op de huid en dunne armen en benen. En het kan vaak helaas even duren voordat stress (cortisol) uit je lichaam is. Ze kunnen ook problemen met de slaap en stemmingswisselingen ervaren, variërend van angst tot depressie en andere symptomen die je bovenin dit artikel kunt vinden.

Chronische vermoeidheid is een veelvoorkomend symptoom, evenals hogere gevoeligheid voor infecties. Bij vrouwen kunnen menstruatieproblemen voorkomen is de ervaring. Deze symptomen kunnen een aanzienlijke impact hebben op de levenskwaliteit van patiënten en soms frustratie of bezorgdheid veroorzaken en dat zie ik vaak terug bij patiënten.

Over de auteur
Jasper Voorn
Hoi, ik ben Jasper Voorn. Mindset heeft mij altijd gefascineerd; persoonlijke ontwikkeling en werken aan mezelf hebben mij namelijk ver gebracht in zowel een persoonlijke als professionele context. Naast dat ik ondernemer en eigenaar van Web Wings BV ben, ben ik ook voortdurend bezig om te groeien op persoonlijk vlak. Ik maak ruimte voor nieuwe ideeën en werk graag aan een mindset die uitstraalt dat alles mogelijk is als je er maar hard voor werkt. Mijn doel is dan ook om persoonlijke ontwikkeling toegankelijk te maken, zodat iedereen de beste versie van zichzelf kan worden. Om dat te doen schrijf ik artikelen voor Mindsetking, met name over persoonlijke ontwikkeling en mindset. Ook deel ik af en toe inspirerende gedichten en andere interessante literatuur. Ik ben ervan overtuigd dat we samen flinke stappen kunnen zetten!
Alle artikelen van Jasper Voorn