Cortisol wordt in de volksmond ook wel een stresshormoon genoemd omdat dit het hormoon is dat vrijkomt als het lichaam in een gestreste toestand verkeert. Het is een op steroïden gebaseerd hormoon dat wordt afgegeven door de bijnieren en wordt gereguleerd door de hypothalamus-hypofyse-as van de hersenen.
Cortisolspiegels vertonen gedurende de dag variaties; niveaus van cortisol zijn ’s ochtends hoog, nemen gedurende de dag af en deze niveaus worden’ s nachts verlaagd. Dit worden dagelijkse variaties genoemd. Cortisol helpt het lichaam bij het beheersen van stress en doet dit regelmatig middels een vecht-en-vluchtsituatie. Het bereidt het lichaam voor om zeer alert te zijn en dit lijkt dus in zekere zin ook positief. Maar dat is het niet altijd en soms wil je je cortisol verlagen.
Lees met mij mee om erachter te komen, wanneer cortisol gevaarlijk wordt, wanneer je het zou moeten willen verlagen en hoe je dit precies uitvoert.
Hoge cortisolwaarden
De cortisolspiegels zijn verhoogd in het lichaam als gevolg van de overproductie van het hormoon, wat te wijten kan zijn aan verschillende factoren, zoals bijvoorbeeld het ondergaan van veel stress in het dagelijks leven.
Constante fasen van stress kunnen de cortisolspiegels in het lichaam constant verhogen, wat op verschillende manieren schadelijk kan zijn en dus dient men hier mee uit te kijken.
Hoge cortisol in ons lichaam kan zich uiten middels verschillende symptomen:
Symptomen van hoge cortisolspiegels
Hoge cortisol zorgt ervoor dat het lichaam alert blijft of in toestand van paraatheid. De persoon in kwestie kan een hoog hart (tachycardie), koude rillingen, zweten en duizeligheid voelen, wat de volgende effecten teweeg kan brengen:
- Hoge bloeddruk
- Opgezwollen gezicht
- Stemmingsstoornissen
- Zwakte van botten
- Gemakkelijk blauwe plekken en acne-gevoelige huid
- Verminderd libido
- Haaruitval
- Gewichtstoename
- Verstoorde slaap
- Verstoorde concentratie
- Problemen bij het bestrijden van infecties
Indien je bij het ondervinden van de symptomen van een hoog niveau van cortisol geen actie onderneemt om cortisol te verlagen, kan dit diverse gevolgen met zich mee brengen:
Mogelijke gevolgen van een te hoog niveau van cortisol
Consistent hoge niveaus van cortisol kunnen leiden tot langdurige ziekten en dat is natuurlijk niet wenselijk. Enkele van deze langdurige ziekten zal ik met je delen:
- Suikerziekte
- Gewichtstoename
- Dunne huid
- Gemakkelijk blauwe plekken
- Acne
- Voortplantingsstoornissen zoals verminderd libido
- Spanning
- Depressie
- Menstruatie-onregelmatigheden
- Hoge bloeddruk
- Verzwakt immuunsysteem
- Cushing-syndroom
Cortisol verlagen op natuurlijke wijze
Bepaalde factoren zijn de veroorzakers van de stijging van de cortisolspiegel die wordt waargenomen in een cortisol test. Als we de factoren verminderen die hoge cortisolspiegels veroorzaken, zal het lichaam automatisch afnemen, waardoor er een hoge cortisolspiegel ontstaat. Sommige veranderingen in levensstijl zijn nodig om de het cortisol in het lichaam te verlagen:
- Voldoende slaap
- Stress verminderen door technieken voor stressmanagement of ontspannende massages
- Een uitgebalanceerd dieet met weinig koolhydraten en weinig suiker
- Vermijd roken of alcohol
- Het ondergaan van een type massage
- Bewegen om cortisol te verlagen
- Lachen (een natuurlijke therapie)
- Lagere cortisolspiegels kunnen enigszins worden bereikt door een dieet zoals chocolaatjes of zwarte thee.
Supplementen en voedsel om de cortisolspiegel te verlagen
Na het aannemen van veranderingen in levensstijl om cortisol te verminderen, begin je met een cortisol verlagen dieet en enkele supplementen om deze cortisolreductie verder te helpen (1). Sommige van de supplementen, cortisol verlagend voedsel of natuurlijke kruiden die veel worden gebruikt, worden als volgt gegeven:
- Citroenbalsem
- Bacopa
- Kamille
- Omega 3-vetzuren, gemakkelijk verkregen uit visolie
- Ashwagandha
Ashwagandha is een natuurlijk kruid waarvan bewezen is dat het helpt bij het verminderen van stress en angst door het verlagen van de cortisolspiegel. Langdurig gebruik van dit kruid kan echter ontwenningsverschijnselen veroorzaken. Mensen met bepaalde ziekten zoals schildklieraandoeningen, diabetes, bloeddruk, lupus, enz., moeten dit kruid met voorzorgsmaatregelen gebruiken (raadpleeg je huisarts).
Medicijnen om cortisol te verlagen
Als levensstijlveranderingen en supplementen niet voldoende zijn om de cortisolspiegel te verlagen, zou men hulp zoeken via medicijnen tegen de hoge cortisol spiegel (2).
Mensen waarbij levensstijlveranderingen of supplementen niet goed werken, kiezen vaak voor medicijnen zoals cortisolblokkers. Cortisolblokkers verminderen de cortisolproductie of blokkeren de werking van het hormoon door cortisolreceptoren te remmen. Andere opties zijn glucocorticoïdreceptorantagonisten of bijnierenzymremmers om cortisol te verlagen. Deze geneesmiddelen omvatten metyrapon, mitotaan en ketoconazol. Mifepriston is een medicijn voor cortisolreductie dat veel wordt gebruikt voor de ziekte van Cushing bij diabetespatiënten.
Hey daar! Ik ben Asadullah, en mijn hart klopt voor de gezondheid van de mens. Deze passie bracht me ertoe om de studie Geneeskunde te volgen aan een vooraanstaande universiteit. Wanneer ik niet studeer, schrijf ik met veel plezier artikelen over gezondheidsthema's om iets bij te verdienen. Ik ben blij om deel uit te maken van het Mindsetking team, want hier kan ik mijn liefde voor gezondheid en schrijven combineren, en het is geweldig om te weten dat mijn bijdragen anderen kunnen helpen en inspireren.