Een normale saturatie waarde: tekst en uitleg!
Als je saturatiewaarden wel eens zijn gemeten en je je afvraagt wat alle cijfers op de saturatiemeter betekenen, dan ben je niet de enige! Veel mensen vinden het lastig om de waarden goed te interpreteren. In dit artikel leggen we daarom duidelijk uit wat saturatiewaarden zijn, wanneer deze normaal zijn en wat afwijkende waarden kunnen betekenen voor je gezondheid. Lees snel verder zodat je de volgende keer weet waar de dokter het over heeft als je waarden worden gemeten!
Wat zeggen je saturatiewaarden over je gezondheid?
Zuurstofsaturatie geeft aan hoeveel procent van je rode bloedcellen verzadigd is met zuurstof. Dit wordt meestal gemeten met een pulsoximeter. Een normale saturatiewaarde ligt tussen de 95% en 100%. Dat komt overeen met een partiële zuurstofdruk van 80-100 mmHg in de slagaders. Een afwijking daarvan kan een aanwijzing zijn voor een gezondheidsprobleem, zoals een long- of hartaandoening.
Wat is de normale saturatie waarde?
Verschillen tussen leeftijdsgroepen
Het verschilt per leeftijd welke saturatiewaarde als normaal wordt gezien:
Volwassenen: 95–100%. Dit is een normale saturatie waarde voor een gemiddelde volwassene.
Kinderen en baby’s: 97–100%. Baby's hebben vaak een iets hogere saturatie vanwege hun snellere ademhaling en hogere zuurstofbehoefte.
Ouderen: rond de 94–95%. Bij het ouder worden neemt de longcapaciteit af, wat kan leiden tot iets lagere waarden, zonder dat dit direct zorgwekkend is.
Verschillen tussen mannen en vrouwen
Uit onderzoek blijkt dat volwassen mannen gemiddeld iets hogere saturatiewaarden kunnen hebben dan vrouwen[1], maar dit verschil is niet significant en heeft in de praktijk weinig betekenis.
Lage saturatiewaarden (hypoxemie)
Een zuurstofverzadiging onder de 90% wordt hypoxemie genoemd, wat duidt op een tekort aan zuurstof in het bloed. In sommige ziekenhuizen wordt zelfs onder de 93% al als reden gezien voor zuurstoftoediening, afhankelijk van de context.
Oorzaken van hypoxemie kunnen zijn:
- COPD (chronische obstructieve longziekte)
- Astma
- Longembolie
- Emfyseem
- Chronische bronchitis
- Hartaandoeningen
- Bloedarmoede
Symptomen van hypoxemie zijn onder meer:
- Kortademigheid
- Hoofdpijn
- Verwarring
- Snelle hartslag (tachycardie)
Bij daling tot 80-85% raakt de hersenfunctie verstoord. Onder de 67% kan cyanose ontstaan: een blauwverkleuring van huid en lippen door zuurstoftekort.
Hoge saturatiewaarden (hyperoxemie)
Als de saturatie waarde hoger is dan normaal, dan betekent dat dat er meer zuurstof in het bloed zit dan gebruikelijk is. Dit komt bijna alleen maar voor bij mensen die kunstmatig zuurstof toegediend krijgen.
Een saturatiemeter kan geen koolmonoxide (CO) meten. Rokers kunnen hierdoor vals hogere saturatiewaarden tonen omdat CO zich ook bindt aan hemoglobine, net zoals zuurstof dat doet. Hierdoor lijkt het op de meter alsof het zuurstofgehalte hoger is dan dat het in werkelijkheid is.
Wat is de perfusie-index (PI)?
De perfusie-index geeft de bloeddoorstroming op de meetplek aan en beïnvloedt de nauwkeurigheid van de meting. Het is de verhouding tussen de pulserende en niet-pulserende bloedstroom. De perfusie-index is een maatstaf om de betrouwbaarheid van de zuurstofsaturatie metingen te checken. Als de perfusie-index lager is dan 0,4%, dan is de meting hoogstwaarschijnlijk onnauwkeurig.[2]
Vrijwel alle PI-waarden tussen de 0,02% en 20% worden als normaal beschouwd. Dan is de pulsatiekracht goed en is de doellocatie geschikt om de saturatiemeter correct te laten werken. Een lage perfusie-index komt vaker voor bij mensen met aandoeningen zoals diabetes en vaatproblemen.
Zelf je saturatiewaarde meten thuis
Je kunt thuis ook zelf je saturatiewaarden meten. Dat kan handig zijn als je bijvoorbeeld een longaandoening hebt, herstellende bent van COVID-19, of je benauwd voelt. Hiervoor gebruik je een saturatiemeter. Je plaatst het kleine apparaatje meestal op je vingertop, waarna de waarden worden gemeten. Lees onze blog over het gebruik van een saturatiemeter voor een makkelijke uitleg.
Let wel op de volgende dingen als je thuis je zuurstofsaturatie wilt meten:
- Rustige houding: meet bij voorkeur in zittende of liggende positie na enkele minuten rust.[3]
- Warme vingers: koude handen kunnen een slechte doorbloeding veroorzaken, wat de meting onnauwkeurig maakt.
- Geen nagellak of kunstnagels: deze kunnen de lichtsensor van de oximeter verstoren.
- Stilzitten: beweging beïnvloedt de nauwkeurigheid van de meting.
- Vergelijk meerdere metingen: één afwijkende meting hoeft geen reden tot paniek te zijn. Meet bij twijfel meerdere keren en op verschillende momenten van de dag.
Neem contact op met je arts als je saturatiewaarde structureel onder de 94% ligt, zelfs in rust. Ook bij een plotselinge daling van je saturatie in combinatie met klachten zoals kortademigheid, duizeligheid of verwarring kan het verstandig zijn je huisarts te bellen.
Je kunt alleen vertrouwen op de waarden als metingen goed worden uitgevoerd. Vraag bij twijfel je arts om advies over het gebruik van de meter en het interpreteren van de waarden.
Samengevat: lage, normale en hoge waarden
Een normale waarde voor saturatie ligt tussen de 95% en 100%, maar kan licht variëren door leeftijd en geslacht. Waarden onder de 90% duiden op hyperoxemie. Je moet dan onmiddellijk een arts raadplegen. Hyperoxemie komt zelden voor en speelt voornamelijk bij kunstmatige zuurstoftoediening. Let bij het gebruik van een saturatiemeter ook op de perfusie-index om de betrouwbaarheid van de meting te waarborgen. Een goed apparaat en correct gebruik kunnen helpen om gezondheidsproblemen tijdig te signaleren.
Bronnen