Stress of jezelf heel erg gespannen voelen kan zich uiten in verschillende symptomen van stress. We krijgen of hebben allemaal wel momenten of situaties in ons leven dat we flink gestrest zijn. Een beetje stress in niet erg het kan juist zorgen voor meer focus, alertheid of dat je snel in actie komt. Maar te veel spanning of stress daarvan raak je letterlijk uit balans. Bovendien kan het ook zorgen voor allerlei lichamelijke gerelateerde stress klachten. Blijf niet te lang doorlopen met te veel stress of spanning probeer er iets aan te doen.
In dit artikel geef ik je meer inzicht in de symptomen van stress. Eerst door middel van een kort overzicht en vervolgens bespreek ik een hoop symptomen wat uitgebreider. Daarna komen we nog bij een eventuele oplossing voor deze stress gerelateerde symptomen. Lees je met me mee?
1. Wat is stress?
Stress is niets anders dan spanning. Een spanning die zich uit op een onaangename manier.
Op zich is spanning niet zo erg en we hebben het allemaal wel eens een keer. Stel je moet een speech houden voor een volle zaal of je gaat voor het eerst parachutespringen.
Dat zijn kortdurende momenten dat je wellicht even wat meet stress of spanning ervaart. Je lichaam maakt zich als het ware klaar om in dit soort situaties snel uit de weg te gaan of om direct in actie te komen.
Maar ben je bijvoorbeeld op kantoor al een tijdje veel meer werk aan het doen dan wat je eigenlijk aan kan of heb je iets traumatisch meegemaakt?
Dan kan je een lange tijd last hebben of krijgen van ongezonde spanning. Dan wordt het echt chronische stress.
Lees meer over wat stress is op onze bijbehorende pagina>>>
2. Snel overzicht van de symptomen van stress
Hieronder volgt een kort overzicht van zowel lichamelijke symptomen als mentale/emotionele/innerlijke symptomen van stress. In de volgende hoofdstukken, zullen we dieper in gaan op een aantal van onderstaande symptomen.
2.1 Lichamelijke symptomen van stress:
- Aambeien
- Hoofdpijn
- Spierspanning of -pijn
- Pijn op de borst
- Vermoeidheid
- Verandering in libido
- Maagklachten (bijvoorbeeld, indigestie, zuurbranden, maagpijn)
- Slaapstoornissen (zoals slapeloosheid)
- Huiduitslag of acne
- Veranderingen in eetlust (overeten of te weinig eten)
- Hoge bloeddruk
- Hartkloppingen
- Rugpijn (verschillende typen)
- Verstoorde spijsvertering of diarree
- Frequent verkouden of infecties
- Tandenknarsen of kaakklemmen
- Zweten
2.2 Mentale of emotionele symptomen van stress:
- Onrust of angst
- Prikkelbaarheid of woede
- Depressie of algemene ongelukkigheid
- Gevoel van overweldiging
- Moeilijkheden met concentratie
- Veranderingen in stemming
- Gevoelens van eenzaamheid of isolement
- Lage zelfwaardering
- Verminderd oordeel of besluitvorming
- Constant piekeren of overdenken
- Vergeetachtigheid en desoriëntatie
- Negatieve gedachten
- Gebrek aan motivatie of focus
- Gevoelens van waardeloosheid of schuld
- Afname van tevredenheid of plezier in voorheen plezierige activiteiten (ook bekend als anhedonie)
- Huilbuien
- Suïcidale gedachten of gevoelens
Let op, dit zijn mogelijke symptomen van stress en het is belangrijk om professionele medische hulp in te schakelen als je deze symptomen ervaart en ze je dagelijks leven beïnvloeden. Het is ook belangrijk om te weten dat niet iedereen dezelfde symptomen zal ervaren, en sommige mensen kunnen symptomen ervaren die niet op deze lijsten staan. Om een goed inzicht te krijgen, van jouw stress niveau is het daarom belangrijk om met een professional te praten.
3. Lichamelijke symptomen van stress – uitgebreide uitleg van een aantal symptomen
Iedere mens is uniek en anders. Ervaar je te veel spanning dan krijg je ook vaak verschillende stress gerelateerde symptomen. Uiteraard niet alleen mentaal of geestelijk maar je kunt ook last krijgen van verschillende lichamelijke klachten en het kan even duren voordat stress uit je lichaam is.
In de meeste gevallen krijg je last op een plek in je lichaam die nu eenmaal het meest gevoelig of kwetsbaar is. Denk aan iemand die makkelijk last krijgt van maag en darmen. Door de stress of de spanning kan hij of zij daar extra last krijgen omdat hij daar als last van had.
Maar wat zijn precies de symptomen die voorkomen bij stress? In dit hoofdstuk (2) zullen we eerst even de lichamelijk stress gerelateerde klachten benoemen.
3.1 Hartkloppingen/trillen door stress
Door de spanning/stress voel je je hart kloppen of bonzen. Het kan ook voorkomen dat je over heel je lichaam trilt. Het bonzen van je hart voel je bijvoorbeeld in je keel of op je borst. Daarnaast kan je hartslag ook sneller zijn dan anders of juist heel onregelmatig.
Ook overmatig transpireren is een stress symptoom en kan in combinatie met het trillen en de hartkloppingen voorkomen. Er zijn mensen die op het moment dat ze hartkloppingen stress ervaren denken dat ze een hartaanval krijgen, waardoor ze nog meer stress ervaren.
3.2 Last van maag en darmen
Niet kunnen eten of drinken omdat je door te veel spanning moet overgeven of gewoon geen hap door je keel kunnen krijgen. Dit is een voorbeeld hoe stress kan zorgen voor maag en of darmklachten. Daarnaast kan het ook voorkomen dat je door de spanning die je ervaart veel meer trek krijgt in lekkere zoete dingen of vette snacks. Kan je deze verleiding niet weerstaan dan kan dit er ook voor zorgen dat je maag en darmen wat van slag raken.
3.3 Spierpijn
Door de stress span je ook (misschien onbewust) je spieren meer aan. Waardoor je hoogstwaarschijnlijk last krijgt van stijve en pijnlijke spieren zoals bijvoorbeeld rugpijn of pijnlijke spieren in je nek of schouders.
3.4 Slaapproblemen/vermoeidheid
Een goed nachtrust is van essentieel belang. Wie goed slaapt functioneert overdag ook beter. Maar door stress symptomen zoals hartkloppingen of liggen piekeren lukt het vaak niet om in slaap te komen.
Overdag functioneer je dan een stuk minder goed. Je krijgt last van slaaptekort. Aan het einde van de dag ben je zo opgebrand en moe dat je denkt zo in slaap te vallen. Tot het moment dat je in bed stapt en weer klaarwakker naar het plafond ligt te staren omdat je te veel stress ervaart.
Dit kan ook gepaard gaan met negatieve gedachten. Op deze manier draai je in een soort cirkel rond waar je maar moeilijk uit kan stappen.
3.5 Je weerstand wordt aangetast door stressklachten
Onze natuurlijke weerstand zorgt ervoor dat virussen en ziektekiemen ons niet zo snel ziek kunnen maken. Denk maar aan het moment dat iemand in jouw directe omgeving een flinke verkoudheid heeft opgelopen.
Bij een redelijke goede weerstand weet jouw lichaam dit virus goed tegen te houden en de kans is wat kleiner dat je ook verkouden wordt. Is door stress je afweersysteem aangetast dan heeft je lichaam niet genoeg weerstand om deze virussen tegen te houden en je wordt daarom ook veel; vatbaarder voor griep en verkoudheid.
3.6 Hoofdpijn
Ook hoofdpijn is een van de veelvoorkomende stress symptomen. We hadden het net al even over hartkloppingen en een versnelde of onregelmatige hartslag. Van uit deze stress klacht kan je ook last krijgen van flinke hoofdpijn. Maar ook door het feit dat je letterlijk te veel zorgen of spanning ervaart kan de veroorzaker zijn van een stevige hoofdpijn.
Naast lichamelijke stress symptomen of klachten zijn er ook mentale of geestelijke symptomen die stress gerelateerd zijn. Stress kan er ook voor zorgen dat je gedrag veranderd.
4. Mentale symptomen van stress (Innerlijke stress symptomen) – uitgebreide uitleg van een aantal symptomen
4.1 Prikkelbaar
Een van de symptomen van stess is dat je heel prikkelbaar bent. Als iemand een opmerking maakt waar je normaal gesproken een gewoon antwoord op zou geven kan je door de stress ineens heel anders reageren. Je wordt er heel boos om of het kan zijn dat je soms in tranen schiet.
4.2 Piekeren
Door de spanning ga je wellicht bij alles wat je doet ook veel meer beren op de weg zien. Anders gezegd je gaat meer piekeren. Dit kan je ook behoorlijk uit je slaap houden s, nachts. Lukt het niet om in slaap te vallen? Dan ga je liggen malen of piekeren waardoor het nog moeilijker wordt om in slaap te vallen.
4.3 Concentratieproblemen
Een ander mentaal stres symptoom is je niet goed kunnen concentreren. Dit noemen we concentratieproblemen. Je kan er je hoofd niet bijhouden. Het lukt misschien heel even maar dan ben je heel je focus ineens kwijt.
4.4 Minder belangstelling voor je naaste omgeving
Je bent zo gespannen dat je eigenlijk geen oog meer hebt voor al het andere wat er om je heen gebeurt. In sommige gevallen is het vaak zo dat mensen die veel stress ervaren ook hun sociale contacten verminderen. Ze gaan niet meer naar feestjes op familiebezoek of andere sociale bijeenkomsten.
4.5 Eenzaam voelen
Door de stress kan je soms heel machteloos of eenzaam voelen. Vooral bij langdurige stress klachten komen deze gevoelens voor. Je wil zo graag van het gespannen gevoel af maar misschien heb je geen idee wat de oplossing is.
Zolang je niemand deelgenoot maakt van je stress symptomen kan je je behoorlijk machteloos of eenzaam voelen. Je hebt het gevoel dat je er helemaal alleen voor staat en je ziet misschien geen licht aan het eind van de tunnel. Je ziet geen oplossing om van je stress symptomen af te komen of om de stress in je leven te verminderen.
4.6 Vergeetachtigheid
Een beetje hetzelfde als je niet kunnen concentreren op een werk is vergeetachtig zijn. Het lukt je door de spanning en de stress niet goed om dingen te onthouden.
4.7 Oogproblemen door stress
Stress kan een aantal negatieve effecten hebben op onze gezondheid, en een daarvan is oogproblemen. Stress kan een verminderd of wazig zicht veroorzaken. We hebben een ander artikel aan dit onderwerp gewijd, waarin we onderzoeken hoe stress onze visie kan beïnvloeden en wat we eraan kunnen doen.
Het is belangrijk om de tekenen te herkennen en stappen te ondernemen om stress te verminderen om deze zichtproblemen te voorkomen. Deze oogproblemen als gevolg van stress omvatten verder in medische termen: glaucoom, flammersyndroom en stress, leeftijdsgebonden maculaire degeneratie, bijziendheid en het droge-ogensyndroom.
5. Wanneer ben je extra gevoelig voor de symptomen van stress?
In sommige situaties of delen van je leven ben je extra gevoelig voor de symptomen van stress.
Denk bijvoorbeeld aan het krijgen van een kindje, veel verantwoordelijkheid hebben op je werk, een intens gezinsleven, een super drukke baan, een ouder of vriend die op sterven ligt of iemand in je naast omgeving die ergens aan lijdt.
Deze situaties vergen vaan meer van je dan je aan kunt en het is goed om je hier bewust van te zijn. Er zijn hulpmiddelen die je kunnen helpen in tijden van stress, maar ook in tijden waarin het goed gaat, om het goede nog beter te laten worden.
Verder willen we nog een aantal situaties noemen die vaak hand in hand gaan met stress en waarbij het soms ook moeilijk is om aan te geven of stress er het gevolg of de oorzaak van is.
5.1 Depressiviteit en de symptomen van stress
Wanneer je gestrest bent, ben je vatbaarder voor depressieve gevoelens. Negatieve gedachten of juist angstige komen vaker voor. Ook vergeetachtigheid en een verminderde concentratie zijn veelvoorkomende signalen.
Stress zorgt ook voor een toename aan adrenaline. Een neurotransmitter die je lichaam in een zeer actieve modus zet. Door het adrenaline wordt het lange termijngeheugen beter geactiveerd. Hierdoor kun je je in gevallen van stress (en eventueel depressiviteit) vooral nare ervaringen beter herinneren.
Wanneer je dus niet van je stress af kunt komen, ligt een depressie vaak al op de loer. Het is belangrijk om goed met je stress om te leren gaan.
5.2 Angst en stress symptomen
Angst(stoornissen) worden hedendaags in het dagelijks leven veroorzaakt zonder dat er echt een aanleiding voor is. Stress kan deze klachten veroorzaken en verergeren.
Voorbeelden zijn: zorgen maken over allerlei dingen, hartkloppingen, stress, zweten, benauwdheid of het gevoel te stikken.
Je kunt je voorstellen dat erg angstige mensen automatisch ook een hoog stressniveau hebben. Vandaar ook dat stress en angst vaak samenhangende factoren zijn. Als je continu of vaak bang bent, neemt dit automatisch een vorm van stress aan. Je wilt namelijk dat de angst weggaat.
Wil je van je angst af en ben je die angst in je lichaam zat? Dan zal je moeten leren in zien dat de angst vaak onrealistisch is of gestoeld is op iets dat dieper ligt. Het is soms moeilijk om dit aan het licht te krijgen, zeker als er ook stress bij speelt.
Mindfulness helpt in veel gevallen tegen zowel stress, angst en depressie. Het effect wordt vaak na enkele dagen al duidelijk en op lange termijn kan het bovengenoemde factoren zelfs geheel voorkomen.
Hoi, ik ben Sehrish, een klinisch psycholoog die online consultancy aanbiedt. Ik heb een diepe interesse in onderwerpen als echtelijke psychotherapie, begeleiding bij seksuele intimidatie, persoonlijke mentale verzorging, stressstoornissen en psychoses. Het is een eer om mijn kennis en ervaring te delen en deel uit te maken van een getalenteerd team. Ik kijk uit naar deze samenwerking en de mogelijkheden om mijn vakgebied verder te verkennen en bij te dragen.