Op deze pagina wordt uitgelegd wat extrinsieke motivatie betekent en of het wenselijk is of niet. Aan het einde van het artikel wordt de vergelijking met intrinsieke motivatie getrokken.
1. Wat is Extrinsieke Motivatie?
Extrinsieke motivatie heeft als betekenis: motivatie die van buitenaf gestimuleerd wordt. De reden om bepaald gedrag te vertonen komt bij extrinsieke motivatie dus niet van binnen, maar van buitenaf. Dit houdt in dat je gemotiveerd wordt door het voorkomen van een straf of het ontvangen van een beloning.
2. Voorbeelden van Extrinsieke Motivatie
We komen in ons dagelijks leven veel extrinsieke motivatie voorbeelden tegen. Voorbeelden van extrinsieke motivatie zijn, onder meer:
- Het ontvangen van het salaris voor je werkzaamheden (maakt geld gelukkig?);
- Je houden aan de maximale snelheid op de weg om een boete te voorkomen;
- Het goed leren voor een examen of tentamen om een goed cijfer te behalen;
- Je partner geeft aan dat je wat bent aangekomen, je gaat vervolgens proberen af te vallen om aan zijn of haar ideaalbeeld te voldoen.
3. Wat zijn de voor- en nadelen van Extrinsieke Motivatie?
Een voordeel van extrinsieke motivatie is dat het een soort motivatie is die gemakkelijk in te zetten is door het instellen van een beloning of straf voor een bepaalde gedraging of activiteit.
Door beloningen en straf is gedrag immers gemakkelijk te bekrachtigen. Echter is het niet de beste manier van motiveren van werknemers of anderen.
Een nadeel van extrinsieke motivatie is echter dat het ook kan aanzetten tot gedragingen die niet per definitie passen bij een persoon, hierdoor kan iemand bijvoorbeeld met uitzicht op een geldbeloning een actie ondernemen waar diegene later toch spijt van krijgt.
Een ander nadeel van extrinsieke motivatie is dat de motivatie naarmate de tijd vordert steeds minder wordt. Dit heeft te maken met het verschijnsel wat ‘hedonistische adaptatie’ genoemd wordt en is simpel gezegd gewenning.
Zowel een beloning als een straf went naarmate deze vaker voorkomt en wordt als minder positief of negatief ervaren. Dit heeft een forse daling van de extrinsieke motivatie tot gevolg.
Ook kan extrinsieke motivatie een negatieve invloed hebben op je intrinsieke motivatie. Dit kan voorkomen wanneer je voor gedrag wat je normaliter vanuit intrinsieke motivatie laat zien, bijvoorbeeld doordat je er plezier aan ervaart, een beloning of straf ontvangt en er minder zin in krijgt om het te doen.
Dit verschijnsel noemt men het ‘overrechtvaardigingseffect’ en wordt beschreven in diverse onderzoeken. De precieze oorzaak hiervan is nog niet bekend, maar er zijn een tweetal theorieën over:
- de eerste theorie stelt dat doordat je aandacht verlegd wordt naar de beloning van buitenaf, er minder aandacht is voor je interne waardering (in dit geval plezier) voor dit gedrag of de activiteit.
- Ook is er een theorie die beschrijft dat doordat er een beloning aan het gedrag verbonden wordt, we het gevoel kunnen krijgen dat we worden ‘omgekocht’ om het gedrag te laten zien en dat hierdoor de positieve waarde die we er intern aan hechten verloren gaat.
Extrinsieke motivatie lijkt dus met name voor een kortere tijdsperiode effectief te zijn, maar op de langere termijn ineffectief. Het is dus wijs om bij lange termijn doelstellingen niet te veel focus te leggen op extrinsieke motivatie.
Bij korte termijn dolstellingen en activiteiten of gedragingen waarvoor je weinig intrinsieke motivatie hebt, kan extrinsieke motivatie echter wel van pas komen en zorgen voor een korte motivatie-boost.
Maar hoe pak je dit nu het beste aan?
4. Hoe kun je Extrinsieke Motivatie stimuleren?
Zoals hierboven aangegeven doe je er verstandig aan om extrinsieke motivatie in te zetten voor kortetermijndoelstellingen en activiteiten of gedragingen waarvoor je weinig tot geen intrinsieke motivatie hebt.
Hierbij is het wel van belang dat je, als je gebruik maakt van het belonen van gedrag, zorgt dat de beloning klein is en direct verbonden is aan het gedrag of de activiteit.
Je kunt hierbij denken aan een kleine beloning voor vervelende taken of klussen die je wel gewoon moet doen, maar waar je geen belang aan hecht of plezier aan ervaart.
Zo kun je bijvoorbeeld je favoriete muziek of podcast gebruiken als externe beloning voor vervelende taken, bijvoorbeeld bij het schoonmaken van je huis of het bijwerken van je administratie.
Je kunt jezelf hiermee al tijdens het uitvoeren van de activiteit belonen en zo meer plezier ervaren aan de ‘vervelende’ taak.
5. Wat is het verschil tussen Extrinsieke Motivatie en Intrinsieke Motivatie?
Zoals eerder besproken is extrinsieke motivatie dus een motivatie die gekoppeld is aan invloed van buitenaf, bijvoorbeeld in de vorm van een beloning of straf.
Intrinsieke motivatie is een vorm van motivatie waarbij je handelt uit motivatie die vanuit jezelf komt, bijvoorbeeld omdat je ergens zelf waarde aan hecht, plezier aan beleeft of het je een goed gevoel geeft.
Extrinsieke motivatie is motivatie die begint met een grote motivatie boost en afneemt naarmate de tijd vordert, waar intrinsieke motivatie vaak juist toeneemt na verloop van tijd.
Extrinsieke motivatie is dus ook op korte termijn effectief en daalt daarna snel, terwijl intrinsieke motivatie op langere termijn effectief blijft en dan ook blijft toenemen.
Omdat intrinsieke motivatie iets is waar je ook op een langere termijn nog uit kunt putten, en vaak na verloop van tijd meer dan in het begin, en het uitsluitend afhankelijk is van jouw eigen normen, waarden, doelen, plezier, verlangens en wensen, is intrinsieke motivatie voor lange termijn doelen of gedrag wat je op de lange termijn zou willen volhouden het meest effectief.
Meer informatie over intrinsieke motivatie vind je op https://mindsetking.nl/intrinsieke-motivatie/.
Beste lezer, wij zijn Team Mindsetking en we bestaan uit de groep schrijvers die je kunt vinden op onze ''over ons'' pagina. Wij publiceren voornamelijk op basis van onze eigen ervaring, wetenschappelijk publicaties en diepgaand onderzoek naar het onderwerp in kwestie. Heb je vragen? Je kunt ons bereiken via contact@mindsetking.nl.